«…Меня очень беспокоит судьба белорусской деревни»
В декабре 2011 года закончился пятый этап немецко-белорусского сотрудничества «Преодолевая границы» в рамках Программы поддержки Республики Беларусь Федеральным правительством Германии. Мы встретились с руководителем пятого этапа, доктором политологии Астрид ЗАМ и попросили ее высказать свое мнение о состоянии агротуризма в нашей стране.
– Мы считаем это направление одним из приоритетных, и сфере агротуризма было посвящено несколько проектов как на уровне областей, так и на национальном уровне. Назову проекты в Гомельской, Гродненской и Брестской областях и Национальный проект по созданию общественных советов по агроэкотуризму в каждой области. Поэтому получился комплексный многосторонний подход. Мы с удовлетворением видим созданный конкретный турпродукт – это апробированные «зеленые маршруты», организация фестивалей. Кроме того, создана система взаимодействия, кластерного подхода, который в свою очередь является прекрасным инструментом продвижения созданных маршрутов. Мы считаем, что создание Республиканского общественно-координационного совета по агроэкотуризму дает надежду, что и после окончания нашего этапа Программы сохранится взаимодействие между государственными и общественными структурами.
Очень важен и социальный аспект устойчивого туризма – это и занятость населения, и сохранение культурных традиций. Люди начинают понимать и осознавать, чем их регион отличается от соседнего, и это не может не радовать.
– За время своего пребывания в Беларуси вам удалось повидать много регионов. Какие места, памятники, районы запомнились и понравились больше? Какое направление туризма более близко? – Я регулярно приезжала в Беларусь начиная с 1994 года. А последние шесть с половиной лет жила здесь постоянно. И мне трудно выделить что-то определенное, боюсь обидеть кого-нибудь.
– Можно поставить вопрос по-другому: что могло бы заинтересовать в Беларуси иностранных туристов? – Безусловно, это чудесная природа, уникальный ландшафт с обилием лесов, озер и рек. Это впечатляет. Мне очень нравится старинная архитектура небольших городов, костелы, дома…
Незабываемые впечатления остаются от аутентики белорусских деревень. Есть и оригинальные памятники, например, Дуга Струве.
Но каждый компонент по отдельности не может обеспечить, по моему мнению, приток туристов. Здесь необходим комплексный турпродукт, умение показать все, чем может гордиться Беларусь. В Беларуси нет такого объекта, который мог бы привлечь абсолютно всех. К примеру, в Париж туристы едут посмотреть на Эйфелеву башню. Но здесь нет Эйфелевой башни, поэтому нужно привлекать туристов чем-то другим.
– А что вы думаете о сельском туризме в Беларуси? – Честно говоря, меня очень беспокоит судьба белорусской деревни. Многие деревни пустеют, пожилые люди уходят, молодежь уезжает, исчезают деревянные дома… Есть большой риск, что через 10–20 лет традиционная белорусская деревня, которая сегодня очень интересна туристам, перестанет привлекать не только иностранцев, но и отечественных туристов.
Поэтому я много раз пыталась поднять вопрос: «А в чем заключается облик сельского туризма будущего?» Ответа пока нет.
– Кроме сельского, программа поддерживает и экологический, зеленый туризм… – Учитывая природные богатства Беларуси, будущее у такого туризма в вашей стране, безусловно, есть. Но во многом успех заключается и в уровне инфраструктуры.
Два года подряд мы ходили в водные походы по Неману, и я убедилась, что такой отдых не привлекателен для молодежи. Ей хочется не активного, а экстремального отдыха. Либо совсем пассивного. Так что придется постараться, чтобы экологический туризм нашел своего потребителя, свою нишу.
Есть и еще одна проблема: погоня не за качеством, а за количеством. Как будто идет соревнование – у кого «зеленых маршрутов» больше. Наверное, лучше было бы иметь 2-3, но отработанных и популярных.
Здесь тоже может помочь кластерная система. С помощью программы созданы кластеры в Щучинском, Воложинском районах и в Припятском Полесье. Большое внимание обращалось на качество дорог, возможности размещения и питания, туалеты, знаки и указатели, карты, наличие памятников. Если какой-то элемент отсутствует, маршрут продвигать гораздо сложнее.
– Известно, что ваша миссия в Беларуси заканчивается, и теперь вы возглавите офис IBB в Берлине. Что будет вызывать особенно теплые воспоминания? – Возможность жить за городом и плавать в большом озере, наслаждаясь одиночеством, тишиной и покоем. Поэтому придется почаще приезжать в Беларусь!
Подготовила Надежда Суслова
НА ФОТО: Уникальная полесская деревня Кудричи также под угрозой исчезновения.
Сергей Плыткевич
Еще немного, еще чуть-чуть, и деревни будут занесены в Красную книгу Беларуси.
Не принесут пользы и "агроусадьбы", которые также по сути являются карикатурами на деревню, гаерскими кривляниями на традиционный крестьянский уклад.
А, деревня... умрет.
Видимо скоро, еще при жизни моего поколения, доиграется последний акт драмы, под названием: "колхоз", которую начал проигрывать предыдущий диктатор Сталин. Кстати именно он придумал термин "агрогородок" и насаждал колхозный путь развития крестьянства.
Абсолютно неправильный посыл -- мол, все плохо и безнадежно. К сожалению, у нас так всегда было -- во все времена говорили, что становится хуже и хуже, что все теряется и т.д.
Ратмиру:
В нашем каталоге агроусадеб мы готовы представить все названные вами проекты, готовы рассказать об их особенностях на двух сайтах и всячески поддерживать эту инициативу. Более того, кроме названных Вами, я знаю и много других примеров. Так что не все так страшно...
Дарэчы, можа б вы жадалі завітаць да нас на Форум у гэтым годзе? Ёсьць жаданьне больш падрабязна паразмаўляць аб крыніцах заробку для людзей, што жывуць на сваёй зямлі, таму было б някепска даць голас у гэтай частцы чалавека, які ў гэтым досыць кампетэнтны
Интересный факт сообщает Euromag.ru:
Европейские деревни придумали отличный способ подзаработать в разгар финансового кризиса – они чаще стали предлагать себя в аренду крупным компаниям для проведения корпоративов или других подобных мероприятий.
В настоящее время в Европе есть десяток населенных пунктов, которые можно арендовать за $60 000 в сутки.
«Планируете провести конференцию или корпоратив? Или найти превосходный уголок для уединения? Как насчет того, чтобы вместо пятизвездочного отеля арендовать целую деревню в Центральной Европе, переименовать улицы в честь ваших топ-менеджеров, выложить логотип на снегу и нанять жителей для развлечения?» – гласит реклама лихтенштейнской компании Xnet, которая управляет сайтом rentavillage.com.
Представитель Xnet Карл Шварцлер заверяет, что предложениями его компании уже воспользовались такие конгломераты, как Agip, AEG, Hyundai, Siemens и Wyeth Pharma.
AEG, например, устраивал в арендованной деревне Альпбах в Австрии тематическую вечеринку в стиле 1920-х годов. На время аренды на улицах городка были установлены ледяные скульптуры в виде логотипа компании.
Деревня Альпбах признана «самой красивой в Австрии»
Во время празднования золотого юбилея компании Agip дома в деревне были перекрашены в желтый – корпоративный цвет компании. А швейцарская деревенька Энгльберг и вовсе на время была переименована в Регентвиль (Regentville) – в честь фирмы, занимающейся освещением.
В каждом из предложенных населенных пунктов арендатор может менять название улиц, размещать логотипы своей компании или даже вводить собственную валюту.
Моя родная деревня теперь вызывает у меня чувство боли и горечи, и приезжать туда стараюсь как можно реже. Покосившиеся заборы, старые неухоженные сады, в огородах всего несколько грядок, а вместо привычных картофеля и бураков - трава, потому что живут везде одни старики, и ухаживать за огородом им трудно а главное незачем, ведь коровы, поросенка старые люди в хозяйстве своем уже не держат, а 3-5 курочкам хлебушек несут из магазина... Какие там парикмахерские, а была хорошая муз. школа, но ее из-за отсутствия учеников закрыли лет 10 назад... Деревни пустеют, у людей нет для жизни там перспективы, будущего, весь труд в "колхозах" организован так, что без бутылки работать не захочешь и не сможешь - думают не о людях, а о благополучных отчетах, вот люди и уезжают. На моей улице из 28 домов только в 2-х живут еще не пенсионеры (и то им больше 40 лет)Из нашего класса - 22 человека - только 3 остались работать дома, в смысле осели в райцентре, остальные - Витебск, Полоцк, Минск, дальнее и ближнее зарубежье...
а по законам у нас всё очень даже доступно- первые 3 года освобожден от налогов ++ льготы на след 5-7лет, б/у трактор= 5т баксов, кредиты, домик в захолустье - копейки - едь - живи, работай - никто не мешает. при чем тут власть? "разруха не в сортирах - разруха в головах"
Як чалавек, які ўжо 6 год займаецца дапамогай людзям, жадаючым пераехаць жыць на сваю зямлю (http://ecoby.info/), я магу сказаць дакладна: шанец у вёскі ёсьць. Зразумела, яна не застанецца той жа самай (гэта немагчыма, жыцьцё не стаіць на месцы), але ўжо зараз ёсьць людзі, што жывуць на сваёй зямлі й нараджаюць там сваіх дзяцей. Вось вам жывыя прыклады: * кРайск — шагаем к мечте! - http://vkontakte.ru/kraysk * Жизнь в деревне под Лепелем - http://leonidogurtsov.ru/art.php?rub=1 * Гнездо Ветров | Гняздоўе Ветраў - http://windsnest.ecoby.info/ * Оля и Антон (д.Речица на Днепре) - http://fynjy-han.livejournal.com/ * Палесские робинзоны из Стрельска - http://petaniagirl.livejournal.com/ * Кася й Сяржук (в.Камяніца пад Крэва) - http://vjadzmarka.livejournal.com/ Шаноўны Ратмір, а ці ёсць ў вас які стаж жыцця на беларускай вёсцы, ва ўмовах у якіх "ўжо зараз ёсьць людзі, што жывуць на сваёй зямлі й нараджаюць там сваіх дзяцей"? Дапамагаць пераехаць на вёску-зусім не азначае там жыць.
Калі аргументаў не застаецца, пачынаюць пераходзіць на асобы Былі б вы больш уважлівымі - заўважылі б, што трэцяя спасылка зверху - як раз датычыцца мяне
Я дастаткова знаёмы з жыцьцём на зямлі, каб рабіць тыя высновы, што апісаў вышэй: усё дзяцінства маё кожнае лета праходзіла на лецішчы з бабулей і дзядулей (з гаспадаркі ў нас было: 2 сьвіньні, 20 кралей, 20 кур; агарод невялікі, 5 сотак, але на полі яшчэ 25 сотак пад бульбай, морквай, буракамі, лукам і г.д.). Я працаваў на некалькіх "шабашках" у розных калгасах, падчас якіх жыў у вёсках часам па месяцу (напрыклад, мы бетаніравалі рукамі 500 м2 збожжасховішча, таму што зь мясцовых ніхто за гэта не жадаў брацца). Я праехаў, прайшоў і праплыў за сваё жыцьцё каля 20000 км па ўсёй Беларусі, ад Белавежскай пушчы да Рассонскіх балот. У мяне некалікі дзясяткаў сябраў і знаёмых, якія ўжо жывуць на зямлі (нехта - ўсё жыцьцё, нехта - апошнія 3-5 год).
Таму калі вы ня згодны з чымсьці даклада наконт паднятага пытаньня: пішыце, і будзем разбірацца.
Я дастаткова знаёмы з жыцьцём на зямлі, каб рабіць тыя высновы, што апісаў вышэй: усё дзяцінства маё кожнае лета праходзіла на лецішчы з бабулей і дзядулей (з гаспадаркі ў нас было: 2 сьвіньні, 20 кралей, 20 кур; агарод невялікі, 5 сотак, але на полі яшчэ 25 сотак пад бульбай, морквай, буракамі, лукам і г.д.). Я працаваў на некалькіх "шабашках" у розных калгасах, падчас якіх жыў у вёсках часам па месяцу (напрыклад, мы бетаніравалі рукамі 500 м2 збожжасховішча, таму што зь мясцовых ніхто за гэта не жадаў брацца). Я праехаў, прайшоў і праплыў за сваё жыцьцё каля 20000 км па ўсёй Беларусі, ад Белавежскай пушчы да Рассонскіх балот. У мяне некалікі дзясяткаў сябраў і знаёмых, якія ўжо жывуць на зямлі (нехта - ўсё жыцьцё, нехта - апошнія 3-5 год).
Паважаны Ратмір. Гэта не пераход на асобы. Паспрабуйце без бабулі і дзядулі пратрымацца на весцы самастойна, хаця б з той гаспадаркай, што была у вас на "лецішчы".Падумайце, пры гэтым, як вы будзеце зарабляць грошы сельскай гаспадаркай, а не кампутарнымі тэхналёгіямі, на самае неабходнае. Гэта безумоўна, толькі ў тым выпадку, калі вы не адкапалі на "лецішчы" жбанок з чырвоцамі і вас не фінансуе прыватны бізнес, ці сваяк з-за акіяну.А праехаўшы, пайшоўшы і праплыўшы 20000 км па Беларусі-можна было б і супыніцца ў закінутай вёсачцы і паказаць, як трэба, а не спасылацца на сяброў.Поспехаў вам!
За пажаданьне дзякую, а ў астатнім - зноў міма Уж больш закінутую вёсачку за нашу (http://windsnest.ecoby.info/) яшчэ трэба пашукаць - усяго 4 двары, жылых дзьва, у адным баба Ніна й дзед Васіль, у іншым - жанчына са сваёй маці й беспрацоўным сынам, якому ўжо пад 40 год; яшчэ ў адзін дом па выходных даязджае з Полацку Аляксандр з жонкай як на лецішча, ну а апошні выкупіла наша сяброўка, мы ж узялі дзьва надзела па 25 сотак і абустрайваем іх (у прошлым годзе пражылі там паўгады, залілі падмурак пад стайню, зрабілі загароджу для коней (у нас іх 3-е), ну й вельмі шмат чаго па дробязях. У гэтым годзе зьбіраемся паставіць невялікі сруб і там зімаваць
А зь якога перапугу я павінны "зарабляць грошы тольки сельскай гаспадаркай"?! Навошта тады мне было 5 год вучыцца, атрымліваць вышэйшую адукацыю, потым яшчэ практыкавацца, зараз жыць у горадзе й напрацоўваць вопыт як праграміст? Ці вы лічыце, што ў вёске ўсе павінны жыць і зарабляць выключна зь зямлі? Расчарую вас, той час скончыўся ужо невядома калі, яшчэ з развіцьцём рамёстваў. А ўж што казаць зараз, пры наяўнасьці сучасных тэхналогій.
Я буду жыць у сваім доме за 200 км ад Менску й як і раней працаваць праграмістам, а астатнімі рэчамі займацца ў сваё задавальненьне. Ёсьць вельмі шмат спраў, якія можна зараз рабіць выдаленна (дызайн, архітэктура, усё, што зьвязана з моваю (пісаць артыкулы, працы, перакладаць...), нават бухгалтэрыя ў пэўнай частцы), ёсьць шмат ідэй бізнэсу, якія можна рэалізаваць на зямлі (тая ж піларама, ды й любая вытворчасьць, у якой заняты меньш за 10-20 чалавек - а такіх спраў зараз шмат, швейная вытворчасьць, як прыклад). Калі ж нехта жадае займацца сельскай гаспадаркай - гэта таксама дае добры прыбытак (пачытайце ў рэшце рэшт артыкул, на які я даваў спасылку вышэй), але гэта - далёка не адзінае, чым можна займацца, калі жывеш на зямлі
Вось так і знікае беларуская вёска. Ніхто не хоча, нажаль, працаваць на зямлі.А што такое жыць на весцы з нуля, вы, Радмір, адчулі у сваім пакінутым Гняздзе. Поспехаў!
магу адказаць вось што: беларуская вёска для мяне - гэта ў першаю чаргу жыцьцё з адчуваньнем сувязі з зямлёю, навакольным сьветам. І тое, што я зьбіраюся працаваць праграмістам - зусім не замінае мне адчуваць гэта (праверана на вопыце апошніх 5-ці год, якія я жыву не ў горадзе). Я ў любым выпадку ўзаемадзейнічаю з той прыродай, што знаходзіцца вакол мяне. І зусім ужо сьмешна чытаць гэта, памятаючы аб тым, што ў нас трое коней
Ня трэба так клапаціцца й аб вёсцы, яна нікуды не падзенецца, проста сама форма крыху зьменіцца адпаведна сучаснымі абставінамі жыцьця, але сутнасьць застанецца. Хто жадае жыць у "катэджным пасёлку" - выбіраюць месцы ў 10-15 км ад менскай кальцавой, а ніяк не за 200 км ад сталіцы Так, пачынаць заўсёды ня проста, асабліва "з нуля" (калі б я абіраў зараз, тое абраў бы варыянт зь вясковым домам для пачатку), і часам прыходзіцца адступаць, каб дабыць перамогу , але ўсё роўна калі ёсьць мэта й ёсьць імкненьне, тое дасягненьне яе - толькі справа часу.
Ды й наогул, калі жадаеце й далей абмяркоўваць "беларускую вёску" - дайце тлумачэньне, што вы разумееце пад гэтым тэрмінам, а то мы так доўга можам размаўляць.
Очевидно, что проблема села в большой разнице в зарплатах, условиях и возможностях. И как этот стереотип выбить из головы тех, кто уже уехал в город? Что для этого надо?
Реальность сегодня такова, что кто-то выбирает свежий воздух, а кто-то гонится за ритмом жизни, куда деваться? Немного выбился из ритма и все, поменять что-то будет уже поздно.
У моих родителей в хозяйстве куры, свиньи, пасека. Живи да радуйся. Но когда вокруг голодные, «синие» люди, потерявшие страх, стыд и совесть, не очень радостно.
Ратмiр, как зiмовать думаете? Лопату для уборки снега приготовили? Времени на «денежную» работу достаточно? Давайте размышлять дальше. В споре рождается истина.
Тым, кім пажадаеце Няўжо я мала прывёў прыкладаў вышэй? Колькасьць відаў працы, якімі зараз можна займацца на сваёй зямлі, ужо досыць вялікая, каб большасьць людзей, жадаючых жыць такім чынам, знайшла для сабе нешта блізкае. Зразумела, што адносна горада тут будзе больш працы рукамі, але й для галавы чаго рабіць знойдзецца І так, зразумела ж, прыйдзецца больш быць "прадпрымальнікамі", у сэнсе таго што не сядзець, чакаючы, калі дзяржава нам дасьць працу, а шукаць магчымасьці самім. Але тых, хто не баіцца складанасьцяў і новых шляхоў - будзе чакаць посьпех.
Цікава, у адным сказе аж дзьве памылкі Па-першае, каб стаць "ізгоем" - трэба яшчэ пастарацца Мы з суседзямі ў выдатнейшых адносінах, я ўвесь час пераймаю ў дзеда Васіля практычную жыцьцёвую мудрасьць (як лепш касу вастрыць, як прасьцей дровы калоць, і г.д.). У суседняй вялікай вёсцы пра нас ходзяць, зразумела, розныя чуткі, але большасьць людзей ставіцца добра, мы ім дапамагаем, яны нам. Людзі ў вёсцы, хоць і з насцярогай да ўсёго новага ставяцца, але пры гэтым адчуваюць шчырасьць і дабрыню лепш за гарадскіх, таму адносіны зь імі будаваць куды прасьцей.
Ну й наконт таго, што я "адзіночка" Калі лічыць толькі нашу "гаспадарку", тое нас ужо сямёра (я, Эльга, нашыя коні Чіжык, Пальміра й Леля, сабак Дракон і кошка Скадзі); да таго адна наша сяброўка набыла дом у вёсцы, іншая зараз зьбіраецца афармляцца (а за ёю яшчэ адна сям'я жадае пераехаць), плюс сябра-музыка набыў дом у іншай вёсцы. Так, нас пакуль што ня шмат, але гэта толькі таму, што мы пакуль што спецыяльна нікога не звалі й не давалі аб сабе інфармацый у шырокія кола. У нас ёсьць сябры, якія пераехалі 3-4 гады таму, і ў якіх ужо побаж жыве па 5-6 сямей такіх жа "апантаных" , ды й яшчэ з дзяцьмі. Таму кім-кім, а "адзіночкай" я быць не зьбяраюся
Малец, а цябе не надакучыла карміць сваіх дзяцей, кожны дзень паіць іх, "выгуліваць"? А ежу й цацкі як дабываеш? У краме?
Насамрэч, твае пытаньні гучаць менавіта так, як я апісаў. Калі ў нас ёсьць коні, напэўна ж, нам гэта падабаецца Як і любая кожнадзённая праца (як чыстка зубоў, напрыклад) - гэта часам ня вельмі хочацца рабіць, але гэта звычна й з большага радасна, таму мы спакойна жывем разам. Авёс не даем (яны ў нас столькі не працуюць), затое сена ў волю, морква яшчэ, падкормкі. Набываем гэта ў фермераў і ў калгасе, але на будучыню думаем касіць самі (побач поле 16 гектар).
Дык усё ж "стэрэатып", ці "розьніца"? Як паказвае прыклад таго ж Матусевіча запрацоўваць можна й на зямлі дастаткова. Але я не разумею, навошта нешта з кагосьці "выбіваць"? Хто жадае - жыве ў горадзе, хто жадае - на зямлі, навошта навязваць?
Так, ня вельмі. І тут, на жаль, я ня бачу, што мы самі рэальна можам зрабіць, акрамя як сваім прыкладам паказаць, як можна жыць інакш. У любым выпадку зусім прапашчыя - зьнікнуць у бліжэйшыя 15-20 год, а далей застануцца ўжо толькі тыя, хто сапраўды разумее, навошта ім гэта патрэбна.
Дастаткова, ня сумнявайцеся, увесь час - мой І рыдлёўка ёсьць, і сьнегаўборачная ротарная машына з часам зьявіцца, справімся. Але мне, шчыра кажучы, крыху надакучыла размаўляць аб адным сабе, тэма ўсё ж такі ў нас іншая. І калі вы жадаеце
тое спачатку акрэсліце дакладна, што менавіта вас цікавіць, аб чым вы жадаеце разважаць. Тады размова стане куды больш канструктыўнай.
Згодны, дамы будаваліся ў асноўным пасьля вайны (45-50 гг), і шмат зь іх трэба як меньш дык рэканструяваць, калі не зносіць зусім (першыя "ўходзяць" падлога, печ, дах, куты ў сьценах). Але яшчэ ёсьць год 10-15 на тое, каб прыйшлі людзі, гатовыя стаць гаспадарамі, і гэтыя хаты змаглі б саслужыць ім яшчэ нейкі час, пакуль яны абжываюцца.
К сожалению, этих 10-15 лет уже давно нет. Это тот срок, когда о белорусской деревне будут помнить только по книгам. Деревню нужно было всячески поднимать в 70-х прошлого столетия. Уже сегодня в агрогородках дети уверены, что молоко растет в магазине.А живую корову они видели последний раз по телевизору.А где будут учиться ваши дети, Ратмир? Будет ли вам в радость за пачкой аспирина поехать за 20 верст в райцентр, и полдня просидеть в очереди, что бы попасть к терапевту? К сожалению, реальность, есть реальность, она никому не по нраву.
Экономическое вліяніе показательныхъ полей съ каждымъ годомъ усиливается. Часто приходится выслушивать со стороны хуторянъ то удовольствіе, которое онъ испытывають, проживая на хуторъ.
Прабачце, але калі гэта магчыма было стагоддзе (!) таму, калі ўзровень сельскагаспадарчай навукі й тэхнікі быў значна ніжэйшы, за сучасны, тое што казаць пра тыя магчымасьць, што адчыняюцца зараз. Так, з'явіліся й іншыя складанасьці, але нельга казаць агулам, што "ўсё кепска", гэта ня так.
У чымсьці я згодны з вамі, але які сэнс зараз аб гэтым? Ёсьць магчымасьць зьмяніць - зьмяняем, няма - навошта сядзець і ўздыхаць аб гэтым? Так, мы шмат чаго згубілі, але сутнасьць любой культуры, якая жыве на зямлі - ў самім ладзе гэтага жыцьця. І калі людзі зноў пажадаюць жыць так - гэтыя веды й гэтая культура вернуцца. Так, нам прыйдзецца шмат у чым зноў "вынаходзіць кола", але тым больш лепш пачынаць вяртацца на зямлю ўжо зараз, пакуль хоць і слабая, але нейкая сувязь зь ёю засталася ў тых, хто яшчэ жыве ў вёсках. Трэба ня даць згаснуць гэтаму агеньчыку, пераняць, разьдзьмуць, падкінуць сьвежай бяросты! Калі ня мы - то хто?
Менавіта таму,што у межах вескі мы не вельмі разумеем адзін аднаго,я і прапаную разгледзець гэта пытанне куды як глыбей,чым на узроуні аграгарадка,аграэкатурызму і гэдак далей.Калі жадаеце -- веска гэта справа больш усеагульная.
Maksim Puranok, у вас нейкія дзіўныя ўяўленьні аб тых людзях, што зараз пераязджаюць жыць з гарадоў на зямлю У вас ёсьць нейкія статыстычныя выкладкі па дадзенаму пытаньню? Сутыкнуцца з "неадэкватнымі" людзьмі можна паўсюль, як у горадзе, так і ў вёсцы, і дзе верагоднасьць больш - яшчэ пытаньне. Як пеў калісьці Цой:
«Я не знаю каков процент
сумасшедших на данный час,
но если верить словам и ушам
больше в несколько раз…»
Я ведаю некалькі соцен чалавек, што зараз ствараюць ці зьбіраюцца ствараць свае "радавыя сядзібы" на Беларусі, і з іх сапраўды "неадэкватных" можна пералічыць па пальцах адной рукі У большасьці гэта людзі адчыненыя, у чымсьці рамантыкі (што часам перашкаджае ў практычным плане), якія разумеюць, што яны жадаюць жыць інакш, і шукаюць свой шлях да гэтага. І ўж аб чым, дык аб "пустэльніцтве" тут сьмешна казаць - такія людзі звычайна больш кантактуюць з навакольлем, маюць актыўную жыцьцёвую пазіцыю, прапануюць свае ідэі па ўладкаваньню жыцьця на зямлі й разьвіцьцю мясцовасьці, дзе яны жывуць (у тым ліку й праз "Зялёныя Шляхі" і іншыя праэкты).
Адносна ж шальной "урбанізацыі": шмат хто задумваецца над тым, што да чагосьці добрага яна не прывядзе, і прапановы ўжо гучаць (http://www.selros.com/content/244/realnaya-deurbanizatsiya-osnovnoi-put-vozrozhdeniya-sela-chast-1), але большасьць людзей, пакуль што, успрымае гэта толькі ў плане "субурбанізацыі", у тым ліку й у нас, у Беларусі: http://www.ecoby.info/forum/index.php?showtopic=539
Извиняйте, Ратмир, если чем обидел. Вы в начале пути. Поэтому доставать вопросами больше не буду. Признаюсь честно, я на вашей стороне. Просто изначально хотелось понять мотив. По форуму последней ссылки прошел. Начало есть. Есть единомышленники. Видится трезвый взгляд на окружающий мир.
Вот мое путешествие в деревню, которая оказалась безлюдной больше из-за отдаленности от цивилизации, нежели из-за радиации (без умысла) http://vosem500.livejournal.com/2449.html
Дмитрий Гомолко, па-першае, улічваючы тое, што ніхто нас не спыняе, а назва артыкулу гучыць як "…Меня очень беспокоит судьба белорусской деревни", я магу зрабіць выснову, што размова гэта для Wildlife дастаткова падыходзіць (Сяргей, можаш сказаць сваё слова?). Ды й у самім апісаньні сайту заяўляецца:
Таму ня бачу ніякіх супярэчнасьцяў, да таго ж хто будзе клапаціцца аб лёсе навакольнай прыроды, як не тыя людзі, што жывуць на сваёй зямлі?! З гораду за ўсім не ўглядзіш, ды й стаўленьне зусім іншае. А для мяне, напрыклад, ужо зараз навакольле ў радыюсе 4-5 км ад нашага хутару адчуваецца "сваім". Гэтай восеньню была справа: пачуў, што бензапіла недзе ў лесе працуе, я адразу сеў на ровар і паехаў праверыць, што гэта на маёй зямлі робіцца Апынулася, што гэта людзі з суседняй вёскі рэзалі сабе дрэвы ўздоўж балота на дровы, з лесніцтвам усё было сагласавана, ніякай шкоды асаблівай прыродзе не рабілася, і я спакойны паехаў да дому.
Ну й наконт "размаўляць" і "слухаць": прабачце, але вы пакуль што мала чаго дакладнага сказалі, у асноўным крытыкавалі нешта ды казалі аб тым, што "усё гэта ня вёска" Тое, што я шмат пішу ў адказах - гэта проста мая асаблівасьць, не зьвяртайце ўвагі, я чытаю ўсе адказы досыць падрабязна й задумваюся над тым, што ў іх пішуць. Калі вам сапраўды ёсьць што сказаць па тэме лёсу беларускай вёскі - калі ласка, напішыце гэта тут, я ўпэнены, што не аднаму мне цікава будзе вас паслухаць. Можа, у вас ёсьць нейкія практычныя ідэі, як можна зараз дапамагчы вёске не зьнікнуць канчаткова?
Maksim Puranok, мяркую, мы ўсё ж такі размаўляем крыху аб розных рэчах. У любым выпадку той, хто жадае пазнаёміцца з намі непасрэдна, можа проста прыйсьці 3-га сакавіка 2012 на "Форум стваральнікаў радавых сядзіб" (http://forum-rp.ecoby.info/), а потым ужо вырашаць, блізка яму гэты ці не, ніхто ж не прымушае
Жыцьцё на зямлі - гэта не праблема (як і жыцьцё ў горадзе), гэта проста іншы лад жыцьця, са сваімі асаблівасьцямі. І чаму б не абмяркоўваць яго тут, калі размова йдзе пра вёскі? Я, наогул, крыху не разумею такой пастановы пытаньня:
Нешта мы пайшлі "ад зваротнага". Аграэкатурызм - гэта для вас ня вёска. Пераезд гаражаніна на зямлю - таксама не. Дык скажыце ж, у рэшце рэшт, што для вас - "вёска"? Таму што я проста не разумею, чым, напрыклад, маё жыцьцё на хутары з коньмі й іншай гаспадаркай прынцыпова для вас адрозьніваецца ад "вясковага жыцьця"? Толькі тым, што я зарабляю асноўныя грошы не са свайго падвор'я, а сваёй галавою?
І вы лічаце гэта добрым? У мяне таксама не заўсёды ёсьць на гэта час, і што? Пры тым я разумею, што ў будучым жадаю наладзіць свой быт такім чынам, каб вольнага часу хапала і на любаваньне прыродай, і на самаразьвіцьцё, і шмат на што яшчэ. Інакш навошта ўсё гэта ў прынцыпе? Чалавек абірае той лад жыцьця, што падыходзіць яму лепш і які дае яму магчымасьць рэалізаваць сабе.
Цікава, чым мае, напрыклад, рукі, не маладыя і не працавітыя? Што я не магу зрабіць такога, што патрэбна вёсцы? Ці вы лічыце, што вёске зараз патрэбны толькі камбайнёры? http://www.youtube.com/watch?v=NdTMa1r_RR4
Я разумею, што без працы рукамі на зямлі некуды, але жыцьцё не абмяжоўваецца толькі ёй. У кагосьці лепш атрымліваецца адно, у кагосьці - іншае, дык што перашкаджае нам аб'яднацца й разам ствараць добрае жыцьцё, падымаць вёску?
Шчыра скажу - мне гэта ні аб чым не кажа Што такое "больш усеагульная справа"? Раскажыце, у чым для вас прынцыповае адрозненьне горада ад вёскі, напрыклад? Можа, мы так зможам прыйсьць да нейкага паразуменьня.
Як я ужо пісаў вышэй, для мяне "вёска" - гэта перш за ўсё лад жыцьця, зьвязаны з жыцьцём у сваім доме, на сваёй зямлі, у непасрэдным ўзаемадзеяньні з прыродай (і праз вырошчваньне свайго агароду, саду; і праз прагулкі па лесе й г.д.) і ў кантакце з суседзямі (якіх як меньш дык трэба ведаць, і па магчымасьці дапамагаць адзін аднаму, а яшчэ лепш - разам ствараць нешта). Чым гэта апісаньне больш вузкае, чым ёсьць у вас?
Шчыра скажу - мне гэта ні аб чым не кажа Што такое "больш усеагульная справа"? Раскажыце, у чым для вас прынцыповае адрозненьне горада ад вёскі, напрыклад? Можа, мы так зможам прыйсьць да нейкага паразуменьня.
Як я ужо пісаў вышэй, для мяне "вёска" - гэта перш за ўсё лад жыцьця, зьвязаны з жыцьцём у сваім доме, на сваёй зямлі, у непасрэдным ўзаемадзеяньні з прыродай (і праз вырошчваньне свайго агароду, саду; і праз прагулкі па лесе й г.д.) і ў кантакце з суседзямі (якіх як меньш дык трэба ведаць, і па магчымасьці дапамагаць адзін аднаму, а яшчэ лепш - разам ствараць нешта). Чым гэта апісаньне больш вузкае, чым ёсьць у вас?
Перейду,пардон,на русский.Проблемы коснулся вскользь,поскольку хотелось бы увидеть желание поговорить всерьез,а не на уровне "политических" заявлений.Жизнь - штука конкретная.Поэтому перед началом строительства родового поместья обдумайте куда и как Ваши дети будут добираться в школу,да не всплывет ли пресловутый конфликт "отцов и детей" на почве зажатости ребенка в рамки чужих для него идей строительства агрогородков , ...усадеб, ...поместий.
В общем.живем мы в реалном мире ,не пытайтесь сбежать ни в прошлое ,ни в иллюзии.
Прабачце, але як раз з вашага бока я пакуль што ніякай "канкрэтыкі" не пачуў Дык што там з "сапраўднай вёскай", што яна з сабе па-вашаму ўяўляе? Можаце, як вы самі кажаце, "канкрэтна" адказаць на гэта пытаньне?
Можна было б здагадацца, што за столькі часу я гэта ўжо абдумаў Да школы ў нас 4 км, можа й на ровары (калі лета, зімою - на лыжах) даехаць, магу й я завесьці на машыне калі што. У школе зараз вучыцца ўсяго каля 30 дзяцей (ва ўсіх класах), таму "індывідуальны падыход" забяспечаны , ды й настаўнікі ўсе жывуць тут жа, калі што любое пытаньне можна вырашыць. Плюс дадатковыя матэр'ялы й курсы на камп'ютэры ёсьць, ды й сам я, калі што, змагу ў межах школьнай праграмы дапамагчы. Ну а далей - будзе бачна бліжэй да таго часу, ці пажадаюць дзеці паступаць і вучыцца далей у горадзе, ці знойдуць сабе нешта па душы й тут, а расьці будуць праз семінары ды паездкі.
На шчасьце, межы нашых "ідэй" куды больш шырокія, чым то, што лічыцца звычайным у горадзе, таму гэта пытаньне мяне не занадта турбуе Ды й сэнс я бачу ў тым, каб наадварот паказаць дзецям усе разумныя (на мой погляд, зразумела) магчымасьці й падзяліцца сваім вопытам, а ўжо вырашаць ён будзе сам. Якая б "ідэя" не была, галоўнае - ня быць "фанатыкам", а ставіцца здрава да ўсяго, што адбываецца, і умець прыняць тое, што ўсе людзі розныя, і кожна будзе да спадобы нешта свае.
Дзіўна, і адкуль у вас бяруцца такія думкі, усё б вам "зьбяжаць" ды "зьбяжаць" У прошлае вяртаньне ўжо няма, і менавіта гэта я тлумачыў вышэй, калі казаў аб тым, што вёска ўжо ніколі ня будзе такой, як сто год таму: каб выжыць, яна павінна зьмяняцца разам са сьветам (пакідаючы, зразумела ж, нейкую аснову, што складае яе сутнасьць). А тое, што вы завеце "іллюзіямі", для мяне з'яўляецца мэтай, той зоркай, што асвятляе мне шлях і да якой я буду імкнуцца ўсё жыцьцё (і, зразумела ж, ніколі не дасягну, бо яна зорка, але наблізіцца - набліжусь . Гэта як тыя самыя "маральныя ўстановы", якія існуюць "у ідэяле". Так, мала ў каго атрымліваецца цалкам ім сьледваць. Але калі іх зусім ня мець, можна апынуцца ў вельмі непрывабным месцы
Такім чынам я проста жадаю данесьці да вас думку, што зусім ня кепска быць натхнённым нейкай марай Як казаў той жа Максім Горкі: "Человек становится выше ростом от того, что тянется вверх"
Тогда каменщик вышел из толпы и сказал: Расскажи нам о Жилищах.
И он ответил так: Когда вы строите дом внутри городских стен, вообразите, что вы строите жилище среди дикой природы. Именно его видит странник, спрятанный в вас, как бы ни был он одинок и далёк. Ведь ваш дом - продолжение вас самих. Он растёт под солнцем и спит в спокойствии ночи. И, конечно, у него есть сны. И разве ваш дом не мечтает? И мечтая, разве он не уходит из города в рощу или на вершину холма?
Ах, если бы я мог собрать ваши дома в свою руку и: как сеятель, разбросать их по лесам и полям. И тогда бы долины стали вашими улицами и зелёные тропинки – дорогами, чтобы вы могли ходить друг к другу через виноградники и приносить аромат земли на одеждах. Но время это ещё не настало. Ваши предки в страхе столпили вас слишком тесно друг к другу. Этот страх пока ещё не прошёл. И стены вашего города будут пока отделять ваши очаги от ваших полей.
Халіль аль Джебран - надзвычай кранальна... Дзякуй!
Можна было б здагадацца, што за столькі часу я гэта ўжо абдумаў Да школы ў нас 4 км, можа й на ровары (калі лета, зімою - на лыжах) даехаць, магу й я завесьці на машыне калі што. У школе зараз вучыцца ўсяго каля 30 дзяцей (ва ўсіх класах), таму "індывідуальны падыход" забяспечаны , ды й настаўнікі ўсе жывуць тут жа, калі што любое пытаньне можна вырашыць. Плюс дадатковыя матэр'ялы й курсы на камп'ютэры ёсьць, ды й сам я, калі што, змагу ў межах школьнай праграмы дапамагчы. Ну а далей - будзе бачна бліжэй да таго часу, ці пажадаюць дзеці паступаць і вучыцца далей у горадзе, ці знойдуць сабе нешта па душы й тут, а расьці будуць праз семінары ды паездкі.
Ратмир, уточните в местном отделе образования на какой год планируется закрытие школы.
Удакладнялі, не плануецца. Апошні час колькасьць дзяцей пачала павялічвацца, як раз за конт жыхароў аграгарадка (за апошнія 5 год пабудавалі цэлую вуліцу, 25 новых дамоў, там зараз пасялілася шмат сямей з дзецьмі).
Дзьмітрый, я наогул па свайму жыцьцю ні да каго як да ворага не стаўлюся, таму вам няма аб чым турбавацца, але тым ня меньш дзякую!
Ну вось, цяпер хоць крыху больш зразумела, аб чым ідзе гаворка Неабходнасьць вытворчасьці (як сельскагаспадарчай, так і прамысловай) на зямлі - для мяне відавочна, і аб гэтым я ўжо пісаў вышэй. Іншая справа, што я ўжо не асабліва спадзяваюся на нейкую дапамогу дзяржавы, таму разлічвую зараз толькі на сабе й на тых, хто гатовы працаваць разам са мною. Як паказвае практыка, прыватнік усё ж такі здольны наладзіць усё гэта значна лепш, за дзяржаўныя ўстановы й прадпрыемствы. Але й тут неабходны разумны падыход. На шчасьце, зараз ёсьць магчымасьць развіваць высокатэхналагічныя мелкафарматныя прадпрыемствы, але гэта патрабуе ці шмат часу, ці шмат грошаў (у выглядзе інвестыцый).
Я й сам думаў вам набраць, нумар ваш ужо знайшоў, а тут вы й самі прапанавалі Добра, сазванімся неяк на днях, абмяркуем.
Калі вам сапраўды ёсьць што сказаць па тэме лёсу беларускай вёскі - калі ласка, напішыце гэта тут, я ўпэнены, што не аднаму мне цікава будзе вас паслухаць. Можа, у вас ёсьць нейкія практычныя ідэі, як можна зараз дапамагчы вёске не зьнікнуць канчаткова?
Очевидно, что все идеи лежат в экономической плоскости. Если найти дело для души и кошелька, то все получится. Очень важно выстроить отношения с местными. Важно, что бы они видели в вас не захватчика, который пользуется «их» землей, а защитника «общей» земли. Одна идея может переменить всю жизнь деревни. Пока о малых производствах говорят очень редко. На деревне все привыкли (уже, наверное, генетически) плыть по течению и держать нос по вету. В пример привожу Столинский район, где весной начинается «огуречная лихорадка». Люди зарабатывают деньги на продаже пленки, дров, жердей для теплиц, удобрений и пр. В Лельчицком районе в июне начинается «черничная лихорадка». Утром бабули за 80 идут в лес, а после полудня в поликлинику. Даже доярки бросают колхозных коров, чтобы за день заработать в лесу свою колхозную зарплату. Но корень один – «лихорадка».
P.S. Сегодня был на строительном рынке. Строганный брусок 30х40 в пересчете на м3 стоит 4 080 000р.! А в пересчете на тонну – 6 000 000р.!!!!!! С ума посходили, всего в два раза дешевле металлопроката.
ОЧНИСЬ, ЛЕСНАЯ СТРАНА!!! Приплыли…
Зашел в Интернет так там по Минску строганный… из РФ. Нам Россия не только нефть/газ дает, так еще и лес.
Вот бы министра лесного хозяйства пригласить на строительный рынок.
У чыста практычным плане - згодны, гэта, як кажуць матэматыкі, "неабходная" (але не "дастатковая"!) умова посьпеху Мы ўжо абмяркоўваем вось тут (http://www.ecoby.info/forum/index.php?showtopic=544), як бы гэта рэалізаваць на практыцы, як знайсьці прадпрымальнікаў, якія б палічылі мэтазгодным перанос часткі свайго бізнэсу ў вёску ці інвесьцірваньне ў новы праэкт, але пакуль што справа рухаецца марудна, бо сапраўдных прадпрымальнікаў сярод нас ня так ужо й шмат, ды й першы час усе заняты звычайна будаўніцтвам. Але я на сваім вопыце ўжо зразумеў: нельга ставіць калёсы ўперад каня, спачатку лепш дакладна зразумець, чым будзеш зарабляць на жыцьцё ды будаўніцтва, а потым ужо ехаць на зямлю. Буду спрабаваць данесьці гэту думку да людзей на Форуме ў сакавіку.
Мяне таксама гэта вельмі абурае! У нас пад Полацкам кошты ў вясну былі 550 тыс. за м3 абрэзанай дошкі, і 350 тыс. за м3 небарэзанай. Увосені гэта ўжо было 850 тыс. і 550 тыс. адпаведна. Нават не ўяўляю, колькі будзе ў гэту вясну, а мне яшчэ шмат чаго патрэбна. Адзінае радуе - ад былога гаспадара засталося электрычнасьці 3 фазы, таму ёсьць шанец зрабіць сваю невялікую лесапілку, інакш цяжка будзе.
Цалкам згодны, мы з гэтага й пачалі Але ўсё роўна чуткі па суседніх вёсках ходзяць, мол, дзіўныя нейкія людзі прыехалі Было сьмешна ўлетку, як нас жанчына адна на вуліцы спыніла, калі мы з крамы на конях вярталіся, і спытала, ці мы не секта? Мы з ёй паразмаўлялі хвілін 15 вельмі добра, пасьля чаго яна вельмі нам удзячная была, нагадала, што мы ёй неяк у лесе дапамаглі з чарніц выйсьці да вёскі, калі яна заблукала, і сказала, што цяпер любому, хто аб нас будзе ўсякія "казкі" распавядаць, адразу рот заткне! Вось так у нас з'явіўся персанальны вясковы "адвакат"
Вежаеш, гэта неяк само сабой атрымліваецца Проста калі навакольныя палі, лясы й балаты пройдзены, а азёры праплыты сотні разоў, то паміжволі з'яўляецца адчуваньне блізасьці ўсяго гэтага. Ну й разам з тым прыходзіць адчуваньне адказнасьці, ужо і сам дрэннага нічога не зраблю, і іншым не дазволю. Калі бачу камень на дарозе: спыняюся й адкідваю. Калі сьмецьце недзе на беразе ці яшчэ дзе - таксама стараюся зьбіраць. Нехта праедзе побач: гляжу, хто й з чым едзе, пытаюся калі што. Карацей кажучы, зусім ужо як вясковы жыхар станаўлюся
Падтрымліваю, усе яйкі ў адзін кошык не кладуць. Я вось праграмаваньнем займаюся, але ў планах яшчэ аграэкатурызм, а таксама ў якімсьці выпадку магу далучыцца да якой будаўнічай брыгады, нейкі вопыт маю. Ёсьць думкі наконт невялікай хлебапекарні, бо той хлеб, што ў краме, зусім ніякі, і попыт быў бы. Таксама можна ўжо паціху закладваць пітомнік дэкаратыўных дрэў і хмызняку, каб ужо пачыналі расьці, а грошы яны прынясуць толькі праз 4-5 год. Можна яшчэ мэблю розную аўтэнтычную рабіць пад заказ. Карацей кажучы, занятак заўсёды знайсьці можна, было б жаданьне
Дарэчы у мяне ёсць добры знаёмы, якi трымае пiтомнiк па садавiне i другiх раслiнах, мог бы даць параду калi што.
Ёсць таксама i другiя iдэi, якiя можна было б абмеркаваць. Калi што, тэлефануй: 80292992546 Уладзiмiр, тым больш жывем непадалёку.
Наконт аграэкатурызму: я думаю, трэба больш супрацоўнічаць, распрацоўваць такія праэкты, якія б задзейнічалі адразу некалькі аграэкасядзіб (як тыя ж "Зялёныя шляхі"), тады й прасьцей будзе, і эффектыўнасьць больш. Я, напрыклад, думаю пачаць з таго, што распрацаваць некалькі маршрутаў і прапанаваць іх гаспадарам суседніх сядзіб (вакол мяне іх 3 у радыюся пяці кілометраў). Калі ўсё зладзіцца, то яны змогуць прымаць гасьцёў, а я праводзіць экскурсіі ды розныя анімацыйныя праграмы - і ўсе ў здабытку!
Што ж датычыцца пітомніку: дзякую, можна будзе потым сазваніцца. У мяне ёсьць таксама сябры, што гэтым займаюцца, можна іх зьвесьці разам, часам прыходзяць спецыфічныя ці проста вялікія заказы, і сам чалавек іх зачыніць ня можа, а калі ведаць, што ў іншых людзей ёсьць, можна ім прапанаваць. Карацей кажучы, ва ўсім патрэбна сінэргія!
Будзем на сувязi, Ратмiр! Усяго добрага!
Кстати,об экзотике.Существует древнее славянское поверие,что ни ель , ни можжевельник возле дома сажать нельзя -- хозяин может долго не протянуть.Я не знал и посадил можжевельник , так жена , после некоторых событий ,хотела зимой его или пересадить , или вообще вырвать.
Еще одно направление деятельности будущей деревни -- восстановление домашней птицы.Современные полуклоны-полузомби в пищу очень мало пригодны.У меня внучке восемь месяцев,так врачи категорически не рекомендуют давать куриное мясо в любом виде,поскольку этот бройлерный экстрим и нам не особо желателен.
Деревня Старина - пример для возможного устойчивого развития.
Вот немного о деревне http://www.wildlife.by/node/3612
Вот она со спутника. Много теплиц. Глушь, но люди живут и виден потенциал.
Вот такие места рядом http://www.orientir.by/index.php?option=com_content&task=view&id=136&Itemid=1
Но, простите меня если уж не прав, но движение по созданию родовых усадьб ("анастасиевцы" и т.п), действительно в некоторой степени сектантство - многие признаки совпадают, да и РПЦ относит их к сектантам. Впрочем ничего плохого за ними я не нашел - увлеченные люди.
Но, пане Ратмир, не приходило ли вам в голову, что если ваше движение будет иметь успех и станет массовым - что государство вас стерпит?
Легко понять, что сотни тысяч "помещиков", которые достаточно независимы от государства, так как могут жить достаточно автономно в своих поместьях - станут внутренним врагом современного типа государств (тех что в СНГ) №1! Государству не нужны независимые хозяева земли, которые смогут сказать "нет" чиновнику, государству нужны послушные "граждане", которые управляемой толпой будут делать, что им повелевает "вождь".
Поверьте, что терпеть "помещиков" будут до тех пор, пока они не будут играть заметной роли на селе.
Государству нужен бесправный колхозник, который будет послушно трудится свой ненормированный рабочий день, а плоды труда которого можно будет изымать по государственным "закупочным" ценам.
Вот такова ситуация в деревне - государство будет сколь возможно долго поддерживать умирающий колхозно-совхозный строй, стараясь всеми правдами и неправдами закачивать в него рабсилу; но государство реально ничего не станет делать по настоящему для возникновения на земле частных хозяев, которыми оно уже не сможет так помыкать, как колхозниками.
Вот в этом и смерть деревни.
очень бы хотелось чтобы движение родовых посместий (фермеров или хуторян) превратило наш край в цветущую аграрную страну, и возродило вымершее крестьянское сословие, но в силу здорового скептицизма увы в это мало верится.
У нас даволі часта пытаюцца, ці мы не секта, і ўжо шмат гумарных адказаў прыдумана. Напрыклад, Андрэй з Магілёву любіць казаць: "так, секта, па вырошчваньню агуркоў" А РПЦ да "сектантаў" усіх запісвае, справа ў іх такая. Калі я размаўляў з Уладзімірам Марціновічам, які кіруе іх аддзелам "па сектах і культах" (http://sobor.by/center.php), ён сказаў, што ўсю інфармацыю браз з інтэрнэту, ды яшчэ некалькі чалавек да яго прыватна зьвярталіся, а сам ён ні ў адным з паселішчы не быў, і нічога аб гэтым дакладна ня ведае. Я тады яму прапаноўваў з'ездзіць разам, пазнаёміцца, ды ў яго іншыя справы, больш важныя знайшліся. Да таго ж на Беларусі менавіта "анастасіеўцы" практычна не сустракаюцца (прыватна я ведаю толькі пяць чалавек), асноўная ж большасьць - гэта даволі адэкватныя людзі, якія ўбачылі разумнае зерне ў ідэі жыцьця ў сваім доме, на сваёй зямлі, і зараз рухаюцца да гэтага
Прыходзіла, зразумела ж На шчасьце, "сістэма" складаецца з асобных людзей, якія часам разумеюць, што ім і іх дзецям яшчэ ў гэтай краіне жыць, а таму падобныя пачынані, хоць і не асабліва падтрымліваюцца, усё ж не сустракаюць асаблівага супраціўленьня. Трэба проста ўсё рабіць па законе й не даваць лішніх нагод "прычапіцца" да нас, пры гэтым усталёўваючы нармальныя адносіны з мясцовай уладай, паказваючы, што й ад нас ёсьць карысьць Зразумела, што супраць танкаў мы мала што зробім, але зараз крыху іншы час, і правоў у людзей усёж крыху больш, чым раней. Ну а ў крайнім выпадку, будзем трымацца як у фільме "Любить по-русски"
"Шлях у тысячу кілометраў пачынаецца з першага кроку". Магчыма, у нас і не атрымаецца ўсё зрабіць "ідэяльна", і сама форма з цягам часу зьменіцца. Але каб прыйсьці да чагосьці лепшага - трэба перш за ўсё ісьці, а там будзе бачна Мы робім свой унёсак у гэтую справу, і спадзяемся, што ён у рэшце рэшт прынясе нешта добрае для ўсіх.
Адзінае, што након "аграрнай краіны" - я б усё ж такі не зацыкліваўся на адным гэтым. Так, жыць на зямлі й прыгэтым вырошчваць ураджай - неабходна. Але канцэнтравацца толькі на адным - небяспечна, трэба развіваць і вытворчасьць, і рамёствы, і экатурызм, і шмат яшчэ чаго, каб быць досыць самадастатковымі. Гэта неабходна як на ўзроўні паселішча, так і на ўзроўні краіны. У любым выпадку мы з табою глядзім шмат у чым у адзін бок, таму нам будзе яшчэ чым дапамагчы й падтрымаць адзін аднаго
P.S. Пры ўсім пры гэтым у нас саміх ужо часам з'яўляюцца думкі, ці не назвацца неяк інакш, каб меньш чапляліся са ўсякімі глупствамі. Пажывем-пабачым, можа, да чаго пазьней і прыйдзем, але ад назвы сутнасьць мала залежыць, а менавіта яна нам па душы
"В Беларуси зарегистрировано более полутора тысяч усадеб. По данным налоговых инспекций, куда хозяева агроусадеб предоставляют договора об оказании услуг, в прошлом году в них отдохнули 144 тысячи туристов. В основном – жители Беларуси (86,3%). На втором месте россияне – 11,1%. Затем следуют граждане Украины, Литвы и Молдовы. Среди иностранцев из дальнего зарубежья – 31 американец, 2 швейцарца и 4 гражданина Вьетнама. Реальные цифры, скорее всего, несколько выше. Но все равно негусто.
Чуть более половины хозяев усадеб, которые были опрошены в ходе исследования в рамках международного проекта "Трансграничный туризм в приграничных районах Беларуси и Польши", проведенного на Брестчине, обслуживают до 100 человек в год, и только 16,7% принимают свыше 300 человек. Все просто: ровно 16,7% хозяев живут исключительно за счет приема туристов, а 60,4% имеют другое постоянное место работы. Они объясняют это неспособностью реализовать большие объемы туристических услуг: например, лишь в восьми усадьбах, хозяева которых принимали участие в анкетировании, имеется пять комнат для приема туристов, а восемь комнат – лишь в одной усадьбе".
Далее - в статье: http://wildlife.by/node/15161
Возможно вскоресь придется пересечься и обсудим тогда сложившуюся ситуацию нас интересующую
Пани Лена - думается, что экотуризм, в современном его виде отомрет, вместе с модой на него, как полностью искусственная формация.
Дело в том, что белорусская деревня же лет 10 как окончательно мертва - я еще застал у своих бабок-дедов аутентичный лад жизни настоящей белорусской деревни, а то что ныне от нее осталось - это немощные старики. Современная деревенская молодежь утратила все основные свойства крестьянства, переродившись в наемного батрака колхозов, СПК и как там их еще звать ныне... Сбылось проклятье сталинизма - крестьянство вымерло, выродившись в колхозника.
Как, вы представляете себе деревню, без крестьянина? Деревню населенную в большинстве сельским пролетариатом, со всеми худшими свойствами пролетариата, который отказался от элементарной посадки огородов и коровы-лошади, кур?
Я, над своими соседями в магазине горько смеюсь, когда те родившись и всю жизнь живя в деревне покупают в магазине не только молокопродукты, яйцо, хлеб и т.п., но и капусту, лук свеклу...
Будь они прокляты!, - уверен, что этот скорбный вывод одобрили бы у меня и их прабабки-дедки, если бы смогли взглянуть на своих уродов-потомков.
...
Как сообщили БелаПАН в IBB, Зам летела в Минск по делам, связанным с благотворительной организацией "Надежда". 18 марта в национальном аэропорту Минск ей сообщили, что, несмотря на имеющуюся у нее белорусскую визу, в страну она въехать не может. Зам вынуждена была вылететь в Ригу. Комментировать ситуацию в IBB не стали.
Для того чтобы оставить комментарий, необходимо подтвердить номер телефона.